“Çankýrý Tuz Çalýþtayý'nda Hedef: kaya tuzunun keþfedilmesini saðlamak”
Kuzey Anadolu Kalkýnma Ajansý koordinasyonunda 11-12 Nisan 2012 tarihleri arasýnda Çankýrý Valiliði, Çankýrý Belediyesi, Karatekin Üniversitesi ve Çankýrý TSO iþbirliðiyle düzenlenen “Çankýrý Tuz Çalýþtayý” sona erdi.
Çalýþtaya, Çankýrý Valisi Vahdettin ÖZCAN, Belediye Baþkaný Ýrfan DÝNÇ, Garnizon Komutaný Top. Kur. Alb. Tayyar AYDIN, Karatekin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Ýbrahim SAVAÞ, KUZKA Genel Sekreteri Doç. Dr. Hüseyin ÞEN, ilçe kaymakamlarý, belediye baþkanlarý ile toplam 65 yurt içi ve yurt dýþý farklý disiplinlerden akademisyen, sektör temsilcileri ve yerel aktörler katýldý.
Çalýþtayýn açýlýþ konuþmasýný yapan Kuzey Anadolu Kalkýnma Ajansý Genel Sekreteri Doç. Dr. Hüseyin ÞEN, “Kuzey Anadolu Kalkýn Ajansý’nýn kurumsallaþma sürecini tamamlamýþ, Bölgenin kalkýnmasýna katký saðlamak amacýyla sosyo-ekonomik kalkýnmanýn her alanýnda faaliyet göstermektedir. Ajans olarak Kamu Kurumlarýna, Özel Sektöre ve STK’lara hibe desteði ve teknik destek saðlamanýn yanýnda, bölgemizde ekonomik deðer ifade eden ürünlere iliþkin, ortak akýl oluþturmak bu ürünlerin katma deðerini yükseltmek ve dolayýsýyla rekabet gücünü artýrarak, bölge ekonomisine katkýda bulunmayý amaçladýklarýný” ifade etti.
Karatekin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Ýbrahim SAVAÞ ise “Üniversite olarak görevlerinden birinin de þehrin potansiyelini harekete geçirmek olduðunu ve bu amaçla “Çankýrý Kayatuzu” ile ilgili birçok çalýþma yaptýklarýný belirterek “bu iþin takipçisi olacaðýmýzýn da sözünü veriyorum'' dedi.
Açýlýþta son olarak konuþan Kuzey Anadolu Kalkýnma Ajansý Yönetim Kurulu Baþkaný ve Çankýrý Valisi Vahdettin ÖZCAN, “Çankýrý turizm deðerlerinin en önemlilerinden birisi zengin kaya tuzu yataklarýnýn iþletilmesi amacýyla açýlmýþ ve halen üretime devam eden Tuz Maðarasý’dýr. Milyon yýllar öncesinde oluþmuþ ve günümüze kadar gelmiþ olan kaya tuzunun çýkartýlmasý suretiyle oluþan maðara; ilginç ve görkemli yapýsý ile her türlü ziyaretçinin ilgisini çekmekte, görenleri kendisine hayran býrakmaktadýr.” Ýlimizin turizm potansiyeli içerisinde önemli bir konumu bulunan Tuz Maðarasý; yaklaþýk 5000 yýldýr yararlanýldýðý tahmin edilen yurdumuzun en büyük kaya tuzu rezervlerinin Çankýrý’da bulunduðunu söyledi.
Açýlýþ konuþmalarýnýn ardýndan baþlayan çalýþtayýn ilk günü, toplam beþ oturum olarak gerçekleþti.
Birinci oturumda; “Dünden Bugüne Tuz Çalýþmalarý” baþlýðý altýnda ülkemiz ve dünyada gerçekleþen tuz üretim süreçleri ve tarihi geliþimi, ülke ve dünya üzerindeki rezerv, üretim potansiyelleri Prof. Dr. Sabit ERÞAHÝN baþkanlýðýnda, Çankýrý Belediyesi Basýn ve Halkla Ýliþkiler Müdürü Ethem YENÝGÜRBÜZ ve Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüðü, Hammaddeler Etüd Koordinatörü Mustafa KIRIKOÐLU tarafýndan ayrýntýlý olarak ele alýndý.
Ýkinci oturumda; “Endüstriyel Uygulamalar” baþlýðý altýnda Prof. Dr. Sabit ERÞAHÝN baþkanlýðýnda, Karatekin Üniversitesi Kimya Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Sedat DÖKER, kaya tuzu ile ilgili üniversitede yaptýklarý analizlerde elde edilen sonuçlarý paylaþtý. Çankýrý tuzu aðýr metal içeriðinin düþük olduðu ve tuzdaki selenyum maddesinin de antioksidan olduðunu belirtti. “Çankýrý tuzu essentyal elementleri açýsýndan optimum oranda içermektedir” dedi.
MED-MAR Fabrika Müdürü Hasan AKGÜÇ, “Türkiye’de tüketilen tuzun yaklaþýk %15’i sofra tuzu olarak kullanýlýrken % 85’i endüstriyel alanda kullanýlmaktadýr. Tuz 14 bin farklý kullaným alaný bulunuyor. Ayrýca tuz dünya üzerinde elektrik üretiminde de kullanýlmaya baþlanmýþtýr. Güneþten elde edilen ýþýðýn tuzun içine yüksek oranda ýsý ile verilmesi suretiyle elde edilen buhardan elektrik üretilmektedir. Tabii bu uygulama teknolojinin geliþmesine paralel olarak daha rantabl ve ekonomik olduðu zaman tercih sebebi olabilir” þeklinde konuþtu.
Doðuþ Medikal Genel Müdürü Erol ACER, Türkiye’de son dönemlerde saðlýk amaçlý yapýlmakta olan tuz odalarý konusunda katýlýmcýlara bilgi verdi.
Üçüncü oturumda; “Güzel Sanatlar Uygulamalarý” baþlýðý altýnda Prof. Dr. Sabit ERÞAHÝN baþkanlýðýnda, heykeltýraþ Doç. Dr. Sait RÜSTEM, “Kaya tuzuna bir sanatçý eli deðmesi ve gerekli desteðin saðlanmasý durumunda Çankýrý’ya ekonomik anlamda katma deðeri olan ürünler sunulabilir. Kaya tuzu bu anlamda iþlemeye uygun özellikte, tuzdan heykelcikler, süs eþyalarý, turizme yönelik hediyelik eþyalar elde edilebilir” dedi.
Karatekin Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinden Yrd. Doç. Dr. Berna Kaya OKAN, “Kaya tuzunun kültürel ögelere büründürülmesi gerekir. Sanatsal anlamda iyi bir iþçilik ve kültürel öðelerle birlikte sunulmasý durumunda güzel sonuçlar elde etmiþ oluruz. Kaya tuzu bu þekilde, ekonomik anlamda Çankýrý’ya önemli ekonomik girdiler saðlayacaktýr” þeklinde ifade etti.
Oturum sonunda soru cevap bölümünde söz alan heykeltýraþ Prof. Dr. Remzi SAVAÞ, Çankýrý’nýn marka olabilmesi için “Maddelerden ziyade Tuz Maðarasý üzerine düþünülmeli, insanlar oradan ilham alýp, ona göre sanatlarýný icra etmelidir” diye konuþtu.
Dördüncü oturumda; “Saðlýk Uygulamalarý” baþlýðý altýnda yine Prof. Dr. Sabit ERÞAHÝN baþkanlýðýnda, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden Prof. Dr. Haným HALÝLOVA, “Tuzun saðlýk uygulamalarýnda kullanýlmasýnýn insan biyokimyasýnda önemli etkileri bulunuyor. Tuz terepasi insanýn doðal yaþam kalitesini artýrýr. Türkiye’de üretilen Çankýrý kayatuzu, bütün dünyada kaliteli olarak bilinen Himalaya tuzundan daha kalitelidir. Çankýrý tuzu aðýr metal içeriði düþük olduðu için saðlýk açýsýndan kullanýma en uygun tuzlardandýr” dedi.
Ankara Medikal Baþhekimi Zülfiqar YUSÝFOV da tuz odalarý konusunda son dönemdeki uygulamalar hakkýnda bilgiler verdi.
Karatekin Üniversitesi Saðlýk Yüksek Okulu Öðretim Görevlisi Pýnar ÇÝÇEK, haloterapi ve Speleoterapi terapi hakkýnda katýlýmcýlara bilgiler sundu.
Beþinci oturumda; “Turizm Uygulamalarý” baþlýðý altýnda yine Prof. Dr. Sabit ERÞAHÝN baþkanlýðýnda, Karatekin Üniversitesi Fen Fakültesi’nden Prof. Dr. Ýbrahim DEMÝRTAÞ, tuz maðaralarý konusunda turizmde ciddi potansiyel yakalayan ülkelerden örnekler sunarak, bu alanda ciddi yatýrým ve parasal kaynaklara ihtiyaç olduðunu söyledi. Ýtalya örneðinden yola çýkan Prof. DEMÝRTAÞ, bazý þehirlerde turizm potansiyeli olarak ciddi artýþlar saðlandýðýný ifade etti.
Çankýrý Kültür ve Turizm Ýl Müdürü Mustafa Kemal KARATATAR, il turizmine yaptýklarý katkýlarý anlattý. Çankýrý turizmine yayýnlarý ve gelen ziyaretçi guruplarýný “Tuz Maðarasý’na” yönlendirmek suretiyle katký saðlamayý hedeflediklerini sözlerine ekledi.
Günün sonunda Çankýrý Tuz Maðarasýna yapýlan inceleme gezisinde, tuz maðarasýnda üretim yapan þirket yetkilileri tarafýndan maden hakkýnda çalýþtay katýlýmcýlarýna detaylý bilgi aktarýldý.
Çalýþtayýn Ýkinci gününde “SWOT ANALÝZÝ” yapýldý.
Endüstriyel uygulamalar, Turizm ve Güzel Sanatlar, Saðlýk uygulamalarý üç baþlýk altýnda ele alýnan tuz SWOT Analizi ile katýlýmcýlarla güçlü yanlar, zayýf yanlar, fýrsatlar ve tehditleri belirlenmesi hedeflendi.
Toplantý sonrasý yapýlan deðerlendirmelerde beþer maddelik sonuçlar çýkarýldý. Ortaya çýkarýlan maddelerin çalýþtay sonunda rapor olarak yayýnlanmasýna karar verildi.
Çalýþtayýn sonunda bir deðerlendirme yapan Kuzey Anadolu Kalkýnma Ajansý Genel Sekreteri Hüseyin ÞEN, iki gün süreyle çok verimli bir çalýþma yapýldýðýný ve kaya tuzunun tüm yönleriyle ilk kez ele alýndýðýný, sonuçlarýn bir rapor halinde getirilerek yayýnlanacaðýný söyledi.
Çalýþtay sunumlarýný gerçekleþtiren konuþmacýlara plaketlerinin takdimi ve hatýra fotoðrafýnýn çekilmesi ile sona erdi.