2014 yýlýnda “Kasaba Köyü Mahmut Bey Camisi”, 2018 yýlýnda da “Anadolu'daki Ahþap Çatýlý ve Ahþap Taþýyýcýlý Camiiler” olarak Ulusal Geçici Liste’de yer alan Mahmut Bey Camisi için yapýlan yoðun çalýþmalar meyvesini vermiþtir. Kastamonu’da yer alan Mahmut Bey Camisi, Afyonkarahisar, Ankara, Eskiþehir ve Konya illerinde bulunan benzer nitelikteki yapýlar ile birlikte ülkemizin Dünya Miras Listesi’ndeki 21. Deðeri olarak tescil edildi.
Kastamonu Valiliði himayelerinde Kuzey Anadolu Kalkýnma Ajansý (KUZKA) koordinasyonunda 24 Haziran 2019 tarihinde gerçekleþtirilen Kastamonu UNESCO Çalýþmalarý Þehir Toplantýsý’nda þehrin UNESCO Dünya Mirasý ve Programlarýna yönelik çalýþmalarýný yürütmek ve koordine etmek üzere “UNESCO Masasý” kurulmuþtu. Kastamonu Valiliði Ýl Sosyal Etüt ve Proje Müdürlüðü, Kastamonu Belediyesi, Kastamonu Üniversitesi, Kuzey Anadolu Kalkýnma Ajansý, Kastamonu Ýl Özel Ýdaresi, Kastamonu Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü, Kastamonu Vakýflar Bölge Müdürlüðü, Kastamonu Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Ýl Müdürlüðü olmak üzere 8 farklý kurum temsilcisinden oluþan Kastamonu UNESCO Masasý bir yönetiþim mekanizmasý örneði olarak þehrin hangi miras listelerine ve programlarýna baþvurusunun uygun olacaðýný tespit etmek üzere çalýþmalar baþlatmýþtý. Masa çalýþmalarýna Kuzey Anadolu Kalkýnma Ajansý hizmet binasýnda yer alan UNESCO Masasý Ofisi ev sahipliði yaptý.
Kastamonu UNESCO Masasý temsilcilerinin, 2019 yýlý Kasým ayýnda T.C. Kültür ve Turizm Bakanlýðý Kültür Varlýklarý ve Müzeler Genel Müdürlüðü’ne yaptýðý ziyarette UNESCO Masasý ve Mahmut Bey Camisi özelinde yürütülen çalýþmalara iliþkin Bakanlýk temsilcileri bilgilendirilmiþtir. Yapýlan istiþareler sonucunda Mahmut Bey Camisi özelinde tekil bir baþvurudan ziyade diðer illerdeki türdeþ camilerin de yer aldýðý bir seri baþvurunun -ayný zamanda ülkemizin ilk seri baþvurusu olarak- kültürel deðerlerimiz için daha olumlu sonuçlanabileceði deðerlendirilmiþti. Böylece Afyonkarahisar Ulu Cami, Ankara Ahi Þerefeddin (Arslanhane) Cami, Eskiþehir Sivrihisar Ulu Cami ve Konya Beyþehir Eþrefoðlu Cami ile baþvuru hazýrlýk sürecinin baþlatýlmasýna karar verildi.
2020 yýlý Ocak ayýnda Kastamonu Kasaba Köyü Mahmut Bey Camisi’nin yanýnda seri baþvuru adayý diðer dört þehirdeki unsur temsilcilerinin de katýlýmlarýyla gerçekleþtirilen ortak toplantý ile baþlayan süreç, Kültür ve Turizm Bakanlýðý koordinasyonunda yerel paydaþlarýn katýlýmlarýyla kurulan Alan Yönetimleri tarafýndan dört yýl boyunca yürütülmüþtür. 10-25 Eylül 2023 tarihlerinde Suudi Arabistan’ýn Riyad kentinde düzenlenen 25. Dünya Mirasý Komitesi toplantýsýnýn 19 Eylül 2023 tarihli oturumunda yapýlan deðerlendirmeler neticesinde Kasaba Köyü Mahmut Bey Camisi’nin de yer aldýðý “Ortaçað Dönemi Ahþap Taþýyýcýlý Camiler” UNESCO Dünya Miras Listesi’ne insanlýðýn üstün evrensel deðerlerinden biri olarak kabul edildi.
Dr. Serkan GENÇ: “Bu sürecin bir parçasý olmaktan büyük memnuniyet duyuyoruz.”
Sürece iliþkin deðerlendirmelerde bulunan Kuzey Anadolu Kalkýnma Ajansý Genel Sekreteri Dr. Serkan GENÇ, “Ajans olarak Kastamonu UNESCO Masasý’nýn kuruluþu ile baþlattýðýmýz, Kültür ve Turizm Bakanlýðý nezdinde oluþturduðumuz farkýndalýk ile fitilini ateþlediðimiz ve hizmet binamýzda yer alan UNESCO Masasý Ofisi ile Masa üyesi kilit paydaþlarýmýz ile yürütülen çalýþmalara ev sahipliði yaptýðýmýz bu sürecin içinde yer almaktan dolayý büyük memnuniyet duyuyoruz.” dedi.
Mahmut Bey Camii Hakkýnda
Kastamonu ili, Merkez ilçesine baðlý Kasaba köyünde bulunan Mahmut Bey Cami, üst örtüsünün bindirme tekniðiyle inþa edilmesi nedeniyle halk arasýnda Çivisiz Cami olarak bilinmektedir. Candaroðullarý Beyliði Dönemi’nde 1366 yýlýnda Mahmut Bey tarafýndan inþa ettirilmiþtir. Cami, kuzey-güney doðrultusunda dikdörtgen planlý ve 17,9x11,55 m. boyutlarýndadýr. Dýþ duvarlarý moloz taþtan inþa edilen caminin iç mekânýnda tamamen ahþap tercih edilmiþtir. Ýç mekânda mihrapta ve pencere çerçevelerinde alçý, kitabe levhasý ve giriþ kapýsýnýn söve ve lentolarýnda ise mermer kullanýlmýþtýr. Anadolu Türk mimarisinde Kasaba Köyü Mahmut Bey Camisi mimari, malzeme-teknik özelliklerinin yaný sýra tüm iç mekâna yayýlan süslemeler dikkat çeker. Ahþap üzerine kalem iþi tekniðiyle yapýlan zengin süslemeleri malzemenin dokusuna uygun kiremit kýrmýzýsý, kahverengi ve sarý tonlarýnýn hâkim olduðu çok sayýda rengin kullanýmýyla öne çýkarýlmýþtýr. Candaroðullarý Beyliði döneminden günümüze gelen yapýlar içinde ahþap üzerine kalem iþi süsleme yalnýzca Kasaba Köyü Mahmut Bey Camisinde karþýmýza çýkmaktadýr.
Kamuoyu bilgisine saygýyla duyurulur.