Kaynak Verimliliði ve Yönetim Danýþmanlýðý Bilgilendirme Seminerleri serisinin dördüncüsü “Aile Þirketlerinde Kurumsal Yönetim” temasýyla çevrim içi ortamda gerçekleþtirildi.
Kuzey Anadolu Kalkýnma Ajansý (KUZKA) tarafýndan düzenlenen “Aile Þirketlerinde Kurumsal Yönetim” seminerinde konuþan Türkiye Kurumsal Yönetim Derneði (TKYD) Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Burak Koçer, “100 aile þirketinden sadece altýsýnýn üçüncü kuþaða eriþebildiðini belirterek, “Þirket Anayasasý” nýn þirketlerin yaþamasý için þart olduðunu söyledi.
KUZKA tarafýndan düzenlenen Aile Þirketlerinde Kurumsal Yönetim Semineri’ne Kastamonu, Çankýrý ve Sinop’ta faaliyet gösteren çok sayýda iþletme yöneticisi katýldý. KUZKA Genel Sekreteri Dr. Serkan Genç’in açýlýþ konuþmasýyla baþlayan seminerde TKYD Baþkaný Feyyaz Ünal ve Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Burak Koçer aile þirketlerinin kurumsallaþmasýnýn gerekliliðini anlatan sunum yaptý.
KUZKA’dan Özel Sektöre “Özel” Teknik Destek Programý
Kuzey Anadolu Kalkýnma Ajansý’nýn kaynak verimliliði danýþmanlýðý ve yönetim danýþmanlýðý alanlarýnda çalýþmalarýný anlatan Genel Sekreter Dr. Serkan Genç, bölgede ihtiyaç duyulan önemli konularýn baþýnda gelmesi nedeniyle ajans olarak önemsediklerini söyledi. Genç, “Bu seminerimiz Kaynak Verimliliði ve Yönetim Danýþmanlýðý baþlýðý altýnda gerçekleþtirdiðimiz dördüncü seminerimiz. Ajansýmýz sözünü ettiðimiz bu alanla ilgili özel sektöre yönelik bir teknik destek programý ilanýna çýkmýþtýr. Teknik destek programýmýza baþvurular devam etmektedir. Programýn ilk dönem baþvurularýný tamamladýk. Þu an projelerin deðerlendirmeleri yapýlýyor. Yýl boyunca baþvurulara açýk olacak programýn þu an ikinci dönemi olan “Mart ve Nisan” aylarýndaki baþvurularýný alýyoruz. Bu dönem için özel sektörümüzden bu alanla ilgili projelerini bekliyoruz. Amacýmýz özel sektörün bu alanlarla ilgili ihtiyaçlarýna çözüm saðlayan projeleri desteklemektir.” dedi.
Güvenin zedelendiði aile þirketlerinde belirsizlikler baþlýyor
Seminerin sunum bölümünde aile þirketlerinde kurumsallaþmanýn neden zorunlu olduðu anlatan TKYD Baþkaný Feyyaz Ünal, Türk aile þirketlerinin üretim, satýþ, ihracat, kriz yönetimi, rakip yönetimi gibi konularda genelde baþarýlý olduðu belirterek, sorunun þirkette deðil aile tarafýnda olduðunu söyledi. Ünal, Türkiye’de aile þirketlerinin duygusal baðla bir arada bulunduðunu belirterek, “Biz þirketleri özelliklerine göre belli gruplara ayýrýyoruz. Aile þirketleri de bu grup içinde duygusal baðla kurulmuþ þirketler olarak yer alýyor. Aile þirketlerinin temel özelliði normal þirketlerde olmayan bir duyguya sahip olmalarýdýr. Bu akrabalýk iliþkileri olabilir, çevre olabilir, kýskançlýk olabilir. Yýllardýr taþýdýðýmýz bagajlar olabilir. Ailemize nasýl bir duygu besliyorsak bu duyguyu aile þirketlerine de taþýyoruz. Bu durum normal þirkete kýyasla iliþkileri karmaþýk hale getiriyor. Normal þirketlerde de duygular vardýr. Ancak aile þirketlerindeki gibi aile iliþkileri ve duygular iþin içine karýþtýrýlmaz.” diye ifade etti.
Aile þirketleri acilen “Kurumsallaþmak” zorundalar
Aile þirketlerinde güven duygusunun belirsizlikler nedeniyle kýrýlgan olduðunu vurgulayan Ünal þöyle konuþtu; “Aile þirketlerinde güven çok önemlidir. Güven zedelendiði zaman belirsizlikler ortaya çýkmaya baþlar. Yönetim kurulu belirlenecek mi? Bunun içinde kimler yer alacak? Ýlerde þirketin baþýna kim geçecek? gibi birtakým karar noktalarýnda belirsizlikler varsa o zaman sýkýntýlar yaþanmaya baþlýyor. Bir trafik ýþýðý düþünün üzerinde sayaç olan ýþýklarda ne zaman yeþil ýþýðýn yanacaðý bellidir. Dolayýsýyla kimsenin arkadan korna çalmasýna, yayalarýn paniklemesine gerek kalmadan zamanýnda hareket edebilirsiniz. Baþlangýçta belirsizlikler var ise þirkette o sayacýn olmadýðý trafik ýþýðýna benzemeye baþlýyor. Problemler ortaya çýkýyor. Güven azalmaya baþlýyor. Dile getirilmese dahi insanlar bagajlarýnda birtakým taþlar biriktirmeye baþlýyor. Kriz anýnda, liderin ölmesi veya liderliðin baþka birine devredildiði durumlarda bir anda sýkýntýlar su yüzüne çýkýyor. Aslýnda aile ve þirket farklý kurumlar, dolayýsýyla her ikisinin de kurallarý, dinamikleri ve kurumsal yapýlarý birbirinden farklýdýr. Kurumsal yönetim bize bu iki kurumu birbirinden nasýl ayýracaðýmýz konusunda birtakým araçlar saðlýyor.”
Aile þirketlerinde “Þirket Anayasasý” hayati önem taþýyor
Sunumunda ülkemizdeki aile þirketlerinin yapýsý gereði güvene dayalý yönetildiðine dikkat çeken Dr. Burak Koçer, bunun sonucu güven bunalýmý yaþayan þirketlerin uzun süre ayakta kalamadýklarýný söyledi. Koçer, “Aile þirketleri, diðer çok ortaklý þirketlerde olduðu gibi aile üyelerinin sermayelerini birleþtirerek kurduðu bir þirkettir. Çok ortaklý þirketlerden farký sadece ayný aileye mensup olmalarýdýr. Aile þirketlerinde kurallarýn belirsiz olduðu durumlarda zaman zaman belli karmaþalar yaþanmaktadýr. Bu karmaþalar herhangi bir ekonomik soruna dayanmayan, aileden veya ortaklýktan kaynaklanan sebeplerden þirketin performansýna olumsuz yansýmaktadýr. Öyle ki bu durum nedeniyle 100 aile þirketinden sadece 6 aile þirketi üçüncü kuþaklara eriþebilmektedir. Diðerleri ise bir þekilde yola devam edememektedir. Sebeplerini araþtýrdýðýmýzda belli baþlý nedenlerin karþýmýza çýktýðýný görmekteyiz. Bunlar “Kurucunun otoritesine dayalý ortaklýk kültürü, aile ihtiyaçlarýnýn þirket önüne geçmesi, yetersiz iletiþim, rol çatýþmasý, liderliðin sonraki nesle geçiþi, imkanlarýn aile kaynaðýyla sýnýrlandýrýlmasý” gibi nedenlerdir. Bu sebeplerle kurumsallaþmanýn amacý kurallarý belirleyip buna göre bir düzen ve sistem kurmaktýr.” ifadelerini kullandý.
Sunumu sýrasýnda aile þirketlerinin sone erme nedenlerine iliþkin katýlýmcýlara anket çalýþmasý da yapan Koçer, ankete göre “Kurucunun otoritesine dayalý ortaklýk kültürü”, “Liderliðin sonraki nesle geçiþi” ve “Rol çatýþmasý” nýn en önemli üç neden olarak ortaya çýktýðýný açýkladý.
Ýyi yönetilemeyen “finans ve insan kaynaðý” þirketler için büyük risk
Aile þirketlerinde yaþamsal olarak mali ve insan kaynaðýnýn vazgeçilmez öneme sahip olduðunu da belirten Koçer þöyle konuþtu; “Aile þirketlerinde kurumsal yapýyý yeterince saðlam bir þekilde düzenlemezseniz finansal kaynaklara eriþimi çok sýnýrlý olmaktadýr. Yani kurumsal þirketler yabancý finansal kaynaklardan faydalanýrken, gördüðü fýrsatlarý deðerlendirerek büyümeye çevirirken aile þirketleri bunu ayný ölçüde baþaramamaktadýr. Bu finansal kaynaklarý kullanmak yerine kendi öz kaynaklarýyla büyümeye çalýþan aile þirketleri rekabet koþullarýnda da geride kalabilmektedir. Diðer bir konu ise insan kaynaðýný aile ile sýnýrlý tutmak þirketin geleceði için önemli sorun teþkil etmektedir. Aile de herkesin yönetim becerileri yönünden ayný bilgi ve yeteneðe sahip olmasý olmasý mümkün deðildir. Her bir aile ferdinin iyi bir yönetici adayý olmasý beklentisi, profesyonel yöneticilerin þirkete saðlayacaðý katkýnýn deðerlendirilememesine neden olmaktadýr. Bu nedenle yönetim yeteneðinin aile içinde kalmasý þirketin geleceði için büyük risk teþkil etmektedir.”
Seminer, katýlýmcýlarýn kurumsallaþma ile ilgili sorularýnýn cevaplandýrýlmasý ve kurumsallaþmaya yönelik sorun tespit anketlerinin uygulanmasýyla sona erdi.
Kamuoyu bilgisine saygýyla duyurulur.
